اطلاعات کلی
تتراکلرواتیلن، که از اوایل دهه 1900 در زمینه تجاری مورد استفاده قرار گرفت، حلال کلرین دار مهمی در سرتاسر جهان تلقی می شود [1International Agency for Research on Cancer (IARC). IARC monograph summary, Volume 63 (1995) (PDF)]. تتراکلرواتیلن، مایعی بیرنگ و فرار با بویی شبیه اتر است [2National Toxicology Program (NTP). 14th Report on Carcinogens for Tetrachloroethylene (2016) (PDF)]. که به طور معمول تحت عنوان پرکلرواتیلن یا PERC نیز اشاره می شود [3US National Library of Medicine. Hazardous Substances Data Bank (Search term: ‘Tetrachloroethylene’)]. معادل ها و اسامی متعدد دیگری برای این ماده وجود دارد؛ برای اطلاعات بیشتر به بانک داده های مواد خطرناک (HSDB) مراجعه نمایید [3US National Library of Medicine. Hazardous Substances Data Bank (Search term: ‘Tetrachloroethylene’)].
آژانس بین المللی تحقیقات سرطان (IARC) بر اساس شواهد کافی در حیوانات و شواهد محدود در انسانها، تتراکلرواتیلن را بعنوان گروه 2A، موادی که احتمالا برای انسان سرطانزا هستند، طبقه بندی کرده است [4International Agency for Research on Cancer (IARC). Monograph summary Tetrachloroethylene, Volume 106 (2014) (PDF)]. مواجهه با PERC منجر به سرطان مثانه در انسانها می شود. همچنین باعث لوسمی در موش های صحرایی و سرطان کبد در موش ها و همچنین سرطان کلیه در موش های صحرایی نر نیز می شود [2National Toxicology Program (NTP). 14th Report on Carcinogens for Tetrachloroethylene (2016) (PDF)].
سایر اثرات مخرب مواجهه با PERC شامل تحریک و سوزش پوست، کاهش عملکرد در دستگاه عصبی مرکزی، آسیب کبد و کلیه و عوارض مربوط به تولید مثل می باشد [1International Agency for Research on Cancer (IARC). IARC monograph summary, Volume 63 (1995) (PDF)،3US National Library of Medicine. Hazardous Substances Data Bank (Search term: ‘Tetrachloroethylene’)].
کاربردهای اصلی
تتراکلرواتیلن اصولا برای خشکشویی و بعنوان واسطه ای در ترکیب شیمیایی استفاده می شود [5Health Canada. Guidelines for Canadian Drinking Water Quality. Guideline Technical Document: Tetrachloroethylene (2015)]. همچنین بعنوان چربی زدای فلزات و پاک کننده رنگ، جوهر چاپ، لکه بر، تمیز کننده خودرو و چسب نیز استفاده می شود [2National Toxicology Program (NTP). 14th Report on Carcinogens for Tetrachloroethylene (2016) (PDF)]. PERC اغلب در ترکیب با حلال کلرین دار دیگری به نام تریکلرواتیلن (یا TCE) استفاده می شود.
PERC به دلیل قابلیت پاک کردن چربی، روغن، موم و روغن از روی پارچه بدون آسیب به آن استفاده می شود [6Agency for Toxic Substances and Disease Registry (ATSDR). Toxological Profile: Tetrachloroethylene (2014) (PDF)]. این ماده در دهه 1930 به صنعت خشکشویی معرفی شد و جایگزین لکه برهایی شد که معمولا در آن دوره استفاده می شدند (بنزن، بنزین، نفت سفید و کامفین) [7State Coalition for Remediation of Drycleaners. Chemicals Used in Drycleaning Operations (2009) (PDF)]. مقررات تصریح کننده استفاده از PERC در تجارت خشکشویی و ایجاد الزاماتی بر واردات PERC، بازیافت، فروش و استفاده آن، در سال 2003 معرفی و در سال 2011 اصلاح گردید. هدف از مقررات PERC، کاهش استفاده از PERC در خشکشویی تا 1600 تن در سال بود. معمولا خشکشویی ها تقریبا 600 تن در سال از این ماده استفاده می کنند [8Environment and Climate Change Canada. Information received through personal correspondence (RS)].
مروری کلی بر مواجهات در محیط
مهمترین روش مواجهه با تتراکلرواتیلن برای عموم مردم، نوشیدن آب آلوده و تنفس هوای محیط است [3US National Library of Medicine. Hazardous Substances Data Bank (Search term: ‘Tetrachloroethylene’)]. دفع و انتشار ناقص از تسهیلات خشکشویی و محل های دفن زباله می تواند منجر به آلودگی آب زیرزمینی و مواجهه بالقوه در محیط گردد [9Health Canada. Federal-Provincial-Territorial Committee on Drinking Water – Tetrachloroethylene in Drinking Water (2014) (PDF)].
عموم مردم با زندگی یا تردد در مجاورت خشکشویی ها یا تماس با لباس تمیز خشکشویی شده در معرض مواجهه با PERC قرار دارند [2National Toxicology Program (NTP). 14th Report on Carcinogens for Tetrachloroethylene (2016) (PDF)]. شواهدی وجود دارد که نشان می دهد که اعضای خانواده کارگرانی که در تسهیلات خشکشویی کار می کنند، بیش از مردم عادی در معرض مواجهه با PERC هستند [10Aggazzotti G, Fantuzzi G, Predieri G, Righi E, Moscardelli S. “Indoor exposure to perchloroethylene (PCE) in individuals living with dry-cleaning workers.”Sci Total Environ 1994;156(2):133-137]. کارکس کانادا تخمین می زند که میزان PERC در هوای آزاد باعث افزایش ریسک سرطان نمی شود (کیفیت داده بالا). اما تخمین های ما نشان می دهد که غلظت PERC در هوای داخل محیط بسته باعث افزایش ریسک سرطان می شود (کیفیت داده ها پایین تا متوسط) .
PERC در محصولات لبنی، گوشت، روغن، چربی، نوشیدنی، میوه، سبزیجات، نان، ماهی، آبزیان صدفدار و پستانداران دریایی کشف شده است [5Health Canada. Guidelines for Canadian Drinking Water Quality. Guideline Technical Document: Tetrachloroethylene (2015)].
مروری کلی بر مواجهات در محل کار
استنشاق، مهمترین راه مواجهه با تتراکلرواتیلن در محل کار است [1International Agency for Research on Cancer (IARC). IARC monograph summary, Volume 63 (1995) (PDF)]. بزرگترین گروه های صنعتی که در مواجهه با این ماده هستند، عبارتند از خشکشویی و خدمات لباسشویی، چاپ و فعالیت های مرتبط و محل سکونت مسافرین. بزرگترین گروه های شغلی که در معرض مواجهه با تتراکلرواتیلن هستند عبارتند از خشکشویی، لباسشویی، مشاغل مرتبط، اپراتورهای ماشین چاپ، اپراتورهای فلزسازی و ماشین جعل سند و کارگران تولید فلز. کارگرانی که چربی زدایی فلز را انجام می دهند و فلئوروکربن تولید می کنند، و در این حین مواد شیمیایی تولید می کنند، در معرض مواجهه با تتراکلرواتیلن هستند [2National Toxicology Program (NTP). 14th Report on Carcinogens for Tetrachloroethylene (2016) (PDF)].